आणि शेवटी डोळे नकळत पाणवणार इतक्यात मी विचारात गुंग झालो-असा माझ्या आयुष्यात कोण आहे `पार्टनर`? आणि ती विचारांची माळ खंडीत झाली कारण माझ उत्तर मला क्षणार्धात मिळाल होत. पाणवणा-या डोळ्यातुन अश्रू अनावर झाले.अजाणते पणे भेटलेला पार्टनर हा महत्त्वाचा ऐज बनुन राहीला. अगदी कथेतल्या पार्टनर प्रमाणे ...Read more

तसं म्हणले तर आयुष्यात गरज अशी कुणाचीच लागत नाही अथवा कुण्या असण्या किंवा नसण्याने तसा फारसा काही फरक पडत नाही असे आपल्याला एकदा तरी वाटतेच. एखादा तरी पार्टनर असावा, मग तो कसा का असेना पण जीवाला जीव देणारा असावा, अडी अडचणीत साथ देणारा असावा... वैरे वगैरे सगळी फिलॉसफी वाटते खरी पण काही वेळा तथ्य असते. तुमचं अगदी बरोबर आहे, मी व. पु. काळेजींच्या पार्टनर या पुस्तकाबद्दलच बोलतोय. लाल कलरच्या बॅकग्रांऊंडवर अर्धा पत्त्यात राणीचे स्केच तर राहीलेल्या पत्यात राजा... असे कव्हर पाहिल्यावर अर्थातच पार्टनर म्हणजे संसाररूपी जीवनाचे कथानक आहे की काय वाटते पण जसे जसे पानं पलटत जातो तसतसे मित्र आधी पार्टनर बनतो आणि तो निस्वार्थपणे जीवनरूपी संसाराची घडी घालून देतो. सुरवात होते ते पार्टनरने सांगितलेल्या साहेबाच्या नाटकातली कथेने. मग पुढे नायकाला "किरण वर्तक" नावाची मुलगी भेटते. एकीकडे प्रेमाचे धडे गिरवत असताना भाऊ, वहिनी आणि आई यांना सांगून तिच्याशी लग्नाचे स्वप्न रंगू लागते. पार्टनर मदतीने नवा संसार नव्या जागी राजा राणी सारखा बहरू लागतो. पण रोज नवी लफडी करणारा पार्टनर मात्र आयुष्यातून दूर झालेला असतो... नेहमीप्रमाणे काही काही वाक्य मनाला भावणारी आहेत. "नरक म्हणजे काय?, आपल्याला हवं तेव्हा तिसरा माणूस न जाणं ", "गैरसमज हा कॅन्सर सारखा असतो, तिस-या अवस्थेत पोचल्यावर तो आपलं स्वरूप प्रकट करतो." "आपल्याला खरं तर नावच नसतं, बारशाला नाव ठेवतात ते देहाचं". अगदी मोजक्याच म्हणजे दिडशे पानातच वपूंनी कथा मांडली आहे ती ही इतक्या प्रभावीपणे वाटते की जणू डोळ्यासमोर चित्रफितच चालू आहे.. ...Read more

कादंबरी वाचताना आपण कादंबरीच्या नायकाच्या सोबत त्याच्या विश्वात आपोआप जात जातो. अतिशय ओघवती व सोपी घरगुती भाषा लेखकाने योजली आहे. नायकाचा टपोरी मित्र, ज्याला या कादंबरीत `पार्टनर` म्हणुन म्हटले जाते, तो फारच रंगेल व बिन्धास्त दाखवला आहे.नवनवीन पोरींबरोबर टाईमपास करणं, यात त्याला काहीही गैर वाटत नाही. नायक मात्र अतिशय सभ्य, सहनशील, भावनाशील असतो. दोघांचे स्वभाव अपोझिट असुनही दोघं जीवश्च कंठश्च मित्र असतात. नायकाच्या जीवनात अडचणी येताच पार्टनर त्याला खूप मदत करतो, उपाय सुचवतो. पार्टनरचं लाईफ थिल्लर वाटत असलं, तरी काही वेळा तो जीवनाचे तत्वज्ञान सांगतोय असे वाटते. नायक हा लकीही आहे, अनलकीही आहे. त्याला सर्वांची मैत्री, प्रेम, मदत, मिळते म्हणून तो लकी वाटतो. पण आईचे फक्त मोठ्या भावावरच प्रेम असणं, आईचं कधीकधी स्वार्थी वागणं, बाळाचा मृत्यू, या गोष्टी वाचताना तो अनलकी वाटतो. थोडक्यात काय, तर जीवन हे सुखदुःखाचे मिश्रण आहे. ते जसे असेल, तसे स्विकारून पुढे चालावेच लागते. ...Read more

#पार्टनर एखाद्या क्षणी आपल्यावर दुःखाचा डोंगर कोसळावा किंवा आनंदाचा वर्षाव व्हावा आणि त्या क्षणी सगळ्यात आधी आपण पुकारा करत सुटावे आपल्या प्रिय माणसाचा तो असतो `पार्टनर`. मग ती आई, बायको, बहीण, वहिनी, लेकरू किंवा व. पु. काळे यांच्या पार्टर या कादंबरीतील देवधर! देवधरच्या औषधाच्या दुकानात काम करणारा श्रीनिवास..आयुष्यभर तडजोडी करत जगलेला...जेव्हा तेव्हा आई, भाऊ, वाहिणींची उपेक्षा मिळवलेला हा इसम आपल्या प्रत्येक सुखदुःखाचा साक्षीदार पार्टनर म्हणून ठरवताना अनेक प्रसंग डोळ्यांसमोर उभे राहतात. एखाद्या प्रसंगात मावशी देखील देवसारखीच उभी राहते. अतिशय सोप्या भाषेत, ओघवत्या शैलीत मधेच गतीत जाणारे कथानक पण कुठेही अति रंजकपणा न जाणवणारी ही `पार्टनर` नावाची कादंबरी एका बैठकीत वाचून काढावी अशीच आहे. एक दोन ठिकाणी वापरलेल्या धक्का तंत्राने आपण बिथरतो कारण सगळं `गुडी गुडी` चालत असताना अचानक दुःख कोसळणे त्रासदायकच. अधूनमधून `वर्पूझा`चा चांदीचा वर्ख लिखाणावर लावलेला जाणवतो. उदाहरणादाखल घेतलेल्या उपमा मधेच विसंगत वाटत असल्या तरीही क्षणभर थांबून त्यावर विचार करायला भाग पाडतात.पात्रांच्या संवादाची फेक गतिमान असल्याने थेट मुद्द्यावर यायला वेळ लागत नाही आणि अशाने "पुढे काय?" ही उत्सुकता टिकून राहते. डायरी आणि पत्रे कथेचे वजन वाढवतात. संपूर्ण कथानक श्रीनिवास आणि पार्टनर भोवतीचंच आहे पण बायकोसोबतचे काही प्रियराधन प्रसंग अंगावर शहारा आणतात. काही प्रसंग आई आणि भावाचा उगाचच राग आणतात. पण थोडा वेगळा विचार करता आईचे दुसऱ्या मुलावर म्हणजे अरविंदवर जास्त प्रेम असले तरीही कायम तडजोडी करणाऱ्या आपल्या मुलाला म्हणजे श्रीनिवासला आपली अडचण नको या हेतूने कदाचित मुद्दामच आईचं दूर राहणं असावं असा विचारही मनात येतो. माई दांपत्य आणि शेवटी माईने श्रीनिवासच्या पत्नीची सेवा केल्याबद्दलचं कटू फळ जीवाला चटका लावून जातं. एकंदरीत आपण कितीही लोकांत राहत असलो तरी आयुष्याच्या प्रवासात शेवटपर्यंत पुरणारी शिदोरी म्हणजे सख्या, सोबती, प्राणप्रिय ` पार्टनर`. कादंबरीतील काही सुविचार आणि वैचारिक ओळी मनाच्या गाभाऱ्यात जागा करतात...इंग्रजीतून वापरलेली वाक्येसुद्धा अगदी योग्य ठिकाणी बसतात. जीवनात वयात आल्यापासून प्रस्थापित होईपर्यंतच्या काळात अनेकदा उमेद हरपली जाते पण अशा वेळी किमान एक `पार्टनर` असायला हवा जो आपला कुणीच नसतो. तो असतो फक्त डोळ्यांवरून झोपेचं पीस फिरवत "चिंता नको ..शांत झोप ...तोडगा काढू" म्हणणारा.. अशा आशयाचे हे पुस्तक आनंद, द्वेष, प्रणय, लोभ अशा सगळ्या रुपांचं प्रतीक आहे असे म्हंटल्यास वावगे ठरणार नाही! ...Read more