"#द_बॉय_इन_द_स्ट्राईप्ड_पायजमाज्" मुक्ता देशपांडे यांचं मराठी अनुवादित पुस्तक. मूळ लेखक जॉन बायेन आयरिश कादंबरीकार आहेत. प्रौढांसाठी अकरा आणि तरुण वाचकांसाठी सहा कादंबऱ्यांचं लेखन त्यांनी केलेलं आहे .त्यांच्या कादंबऱ्या 50 हून अधिक भाषांमध्य प्रकाशित झालेल्या आहेत. #2006_मध्ये_प्रकाशित_झालेल्या_द_बॉय_इन_द_स्ट्राईप्ड_पायजमाज्_या_कादंबरीला #त्याच_नावाने_2008_मध्ये_चित्रपटात_रूपांतरित_केलेले_आहे. हे एक उत्तम पुस्तक आहे. शेवट थोडा अनपेक्षित आणि दुःखी आहे परंतु एकूणच ही एक उत्तम कथा आहे. ब्रूनोला एक निरागस मूल म्हणून चित्रित केले गेले आहे, ज्याला संशोधन करायला आणि संशोधनाची पुस्तकं वाचायला आवडते. बेचाळीस भाषांमध्ये भाषांतरे प्रकाशित झालेली दुसऱ्या महायुद्धातील, नऊ वर्षाच्या ब्रूनो नावाच्या लहान मुलाच्या भावविश्वात होणाऱ्या उलथा-पालथीची ही रहस्यमय कथा. बर्लिन शहर ,बर्लिन मधील गजबजलेल्या वस्तीमधील ब्रूनोचे वैभवशाली मोठे घर ते आउट-विथ हे एकमेव छोटे घर आणि तेथील शांतता असा ब्रूनोच्या जीवनातील घडामोडीचा प्रवास . पुस्तकातील महत्वाचा भाग म्हणजे "कुंपण". आउट-विथ हे सीमा दर्शविणाऱ्या कुंपण विभागणीचे एक शक्तिशाली प्रतीक आहे. भौतिकदृष्ट्या, कुंपण युरोपीय यहुद्यांना कैद करण्याचे काम करते, त्यांना गैर-यहुदी लोकसंख्येपासून शारीरिकरित्या वेगळे करते. कुंपण यहुद्यांच्या निकृष्ट दर्जाच्या वैचारिक श्रद्धाचे प्रतीक आहे. अशा या कुंपणाच्या पलीकडे काय आहे, तिकडची माणसं कोण असावीत हे जाणून घेण्याची ब्रूनोला लागलेली उत्सुकता!! त्याच शोध मोहिमेत कुंपणाच्या पलीकडचा ब्रूनोला भेटलेला आणि भेटीनंतर त्याला तो खूप आवडलेला ब्रूनोचा कुरूप दिसणारा मित्र #शम्यूल. #आणि_पुढे_काय_होत_हे_जाणून_घ्यायला_पुस्तक_वाचायला #पाहिजे. -अ‌‍ॅड.कावेरी राख पाटील🖋️ ...Read more

छानच आहे ही छोटेखानी कादंबरी

हेलावून टाकणारी निरागस मैत्री लहान मुले ही निष्पाप, निरागस असतात. ही गोष्ट आहे ९ वर्षांच्या दोन लहान मुलांची आणि त्यांच्या भावविश्वाची..पण ज्या पार्श्वभूमीवर ही गोष्ट घडते ती आपल्याला हेलावून टाकते. दुसऱ्या महायुध्दात नाझींकडून ज्यू लोकांचा नरंहार सुरू असतो. ज्यू लोकांचे शिरकाण करण्यासाठी छळछावणी बांधली जाते. या कामासाठी नाझी कमांडर कुटुंबासह रहायला येतो. त्याचा ९ वर्षांचा मुलगा असतो ब्रुनो. ब्रुनोला घरापलिकडे ती छळछावणी दिसते. पण ते काय असतं ते माहित नसतं. तो एकदा कुतूहल म्हणून कुंपणाजवळ जातो आणि तेथे त्याची त्याच्याच वयाच्या श्मूल या ज्यू मुलाशी मैत्री होती. लहान मुलांच्या नजरेतून एक एक प्रसंग उलगडत जातात. मात्र त्यामागची दाहकता आपल्याला अस्वस्थ करत रहाते. ही छळळावणी म्हणजे खूप सुखी जागा असे ब्रुनोला वाटत असते. ब्रुनो दररोज श्मूलसाठी काहीतरी खायला आणतो. पण श्मूल दिवसेंदिवस खंगत असतो, त्याचे नातेवाईक एक एक करून नाहिसे होत असतात. श्मूलच्या बेपत्ता वडिलांना शोधण्यासाठी साहस करून ब्रुनो कुंपणापलिकडे जातो. पुढे उत्कंठावर्धक आणि अनपेक्षित प्रसंगांनी आपल्याला हेलावून सोडलं जातं. क्रूर, निष्ठूर जगात दोन चिमुकले मैत्रीचा संदेश देऊन जातात. लेखक जॉन बायेन यांनी लिहिलेल्या या पुस्तकाचे जगातील अनेक भाषात भाषांतर झाले आहे. याच नावाने २००८ मध्ये निघालेला सिनेमाही तितकाच गाजला होता. ...Read more

काही काही पुस्तकं खोल जखम करून जातात. बराच काळ ती भळभळत कायम राहते. कालांतरानं बरी होते; पण व्रण मात्र कायम राहतो. थंडी वा-याच्या दिवसांत ती उगीचच दुखते. आपलं अस्तित्व जाणवून देते. ‘मीसुद्धा तुझ्या भूतकाळाचा एक भाग आहे, याची आठवण करून देत. माणसाला वेदनेची स्मृती राहत नाही म्हणतात. ते एक वरदानच. मात्र, या असल्या जखमांच्या वेदना मात्र कशा काय कोण जाणे, कायम राहतात. `द बॉय इन द स्ट्राइप्ट पायजमाज’ ही अशीच कादंबरी. दुस-या महायुद्धातल्या हिटलरप्रणीत यहुदी छळछावण्यांबद्दल आजवर लाखो पृष्ठं लिहिली गेली. शेकडो चित्रपटही निघाले. हा आपला कोडगेपणा आहे. इतक्या भयंकर अमानुषतेला फक्त दु:स्वप्न मानायचं? हिटलरच्या नाझी वरवंट्याखाली हजारो लाखो यहुद्यांना किडा-मुंगीपेक्षाही वाईट हालहाल होऊन मरावं लागलं. तरणेताठे कसेबसे तगले. आजारी, वृद्ध आणि लहान लहान मुलं थेट गॅसचेम्बरमध्ये गेली. धूर होऊन वातावरणात मिसळली. माणूस म्हणवून घेण्याची शरम वाटावी, असा हा प्रकार. पण कालौघात या जखमाही भरल्याच. ‘होलेकॉस्ट’ या विषयावर आता काही नको, असं वाटत असतानाच २००३ मध्ये एक जॉन बॉइन नावाचा एक आयरिश तरुण लेखक उठतो काय, अवघ्या अडीच दिवसांत एक चिमुकली कादंबरी लिहितो काय आणि अवघ्या रसिकांना पुन्हा मुळासकट हादरवतो काय.... सगळंच अतक्र्य. बॉइननं ही कादंबरी लिहिली, तेव्हा तो अवघ्या ३२ वर्षांचा होता. म्हणजे त्यानं महायुद्धातला ‘म सुद्धा पाहिलेला नव्हता. शिवाय कहर म्हणजे त्यानं ही कादंबरी लिहिली ती मुलांसाठी! होलेकॉस्ट हा विषय बालवाङमयात नेण्याचा त्याचा हा अट्टाहास कुठल्या खात्यात टाकायचा? तुम्हीच ठरवा. पण बॉइनची कादंबरी कुमारवाङ्मय म्हणून गाजलीच; पण प्रौढांनाही तिनं अस्वस्थ केलं. कादंबरी लहान मुलाच्या नजरेतूनच सांगितलेली आहे. त्यामुळं वर्णनं अंगावर येतात. मृत्यूच्या अगदी कडेकडेनं जाणारा हा निरागसतेचा प्रवाह अगदी हलवून सोडतो. ब्रूनो आणि श्मूएल दोघं चिमुकले गोड मित्र. अमानुषतेचं काटेरी कुंपण त्यांना रोखू शकलं नाही. दोघांनी आपापलं आभाळ एकमेकांना देऊ केलं आणि खरंच देऊनही टाकलं. त्यांच्या निरागस जगात कोरडी आश्वासनं नसतातच. ती ‘मिरास’ आपल्यासारख्या अमानुषतेची कुंपण घालत फिरणाऱ्या प्रौढ जगाची. - प्रवीण टोकेकर ...Read more